Safra Kese Taşı Nedir? Safra kese taşları safra kesesi içinde koyulaşmış safranın yığınlar oluşturması ile oluşur. Safra karaciğerde yapılan yeşil-kahverengi renkli bir sıvıdır, besinlerdeki yağların sindiriminde yardımcı olur. Safra, karaciğerin altında bulunan armut şeklinde bir kese olan safra kesesi içinde ihtiyaç olana kadar depolanır. Safra taşları 2,5 cm. kadar büyük olabilir. Bazen tek büyük bir taş oluşur, bazen 10 tane yada daha fazla sayıda bir çok taş oluşabilir. Yaşlılarda safra taşlarına daha sık rastlanır. Kadınlarda erkeklerden 2-3 kat daha fazla görülmektedir.
Nasıl Oluşurlar? Safra taşları, safra içindeki kimyasal maddelerden; genellikle kolesterolden oluşmaktadır. Safra taşları safra içindeki kimyasal maddeler arasındaki dengenin bir sebeple bozulması ile oluşmaktadır. Mesela, çok fazla oranda kolesterol oluşması gibi. Küçük, katı cisimcikler oluşur, bunlar birbirleri ile birleşip büyüyüp safra taşını oluşturur. Açlık safra taş oluşumunu hızlandırır; çünkü safranın sindirim için salgılanma ihtiyacı olmaz ve safra kese içinde konsantre olarak yapışkan safra oluşur.
Bulguları Nelerdir? Safra kese taşları olan her beş hastadan birinde şikayete sebep olur. Eğer safra kese taşları problem yaratırlarsa bu genellikle safra kanalı içinde oluşan taşlardan olmaktadır. Safa kanalı safranın besinlerin sindirime yardımcı olması için akmasına müsaade edecek kadar dar olan bir kanaldır. Safra kanalı içinde sıkışan yada takılıp kalan taşlar şu şikayetlere sebep olurlar;
“Biliyer kolik” adı verilen şiddetli kramp şeklinde ağrı. Ağrı sağ üst karın kısmında hissedilir, sağ omuza , sırta doğru yayılabilir.
Sarılık olarak bilinen deri ve gözlerde sararma,
Bulantı ve kusma.
Nasıl Tanı Konur? Safra taşları sadece şikayetlere sebep oldukları zamana tanınırlar yada tesadüfen başka nedenlerle yapılan ultrasonografi veya röntgen incelemeleri sırasında bulunurlar. Safra taşları için özel testler röntgen ve ultrasonografiyi kapsar.
Nasıl Tedavi Olunur? Küçük safra taşları sıklıkla ilaçlarla erirler. Lithotripsi tedavisi taşları ses dalgaları ile küçük parçalara ayırarak ilaçlarla eriyecek hale getirmektir. Bazı durumlarda safra kanalını hatta safra kesesini bile cerrahi yolla çıkarmak gerekebilir.
Nasıl Korunulur?
Doktorunuzun reçeteyle önerdiği tedaviyi uygulayın
Besinleri dengeli ve az yağlı yiyin.
Aşırı kiloluysanız nasıl en iyi şekilde kilo vereceğinizi doktorunuzla konuşun. Açlık safra kese taş gelişimini hızlandırabilir.
Sağlıklı kalın, çok miktarda egzersiz yapın ve uygun şekilde dinlenin
|